اگر برای ساخت کلینیک روانشناسی دست به کار شده‌اید، لازم است تا در ابتدا الزامات و امکانات مورد نیاز را تأمین نمایید، برخی اصول پایه را رعایت کنید و فضا را برای حضور حرفه‌ای بیماران طراحی نمایید. پس از این همه می‌توانید از سلایق خود در دیزاین کلی کلینیک بهره‌مند شوید. در این مقاله از فرلی دیزاین به 9 نکته مهم از اصول طراحی کلینیک روانشناسی می‌پردازیم:
1- محیط با سیرکولاسیون استاندارد طراحی کنید
چگونگی رفت‌وآمد مراجعین در کلینیک و دسترسی آنها به فضاهای مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. قطعاً می‌دانید که مراجعین کلینیک‌های روانشناسی تا حدود قابل توجه از حضور در مکان‌ها با دسترسی‌های پیچیده استقبال نمی‌کنند. مسیر حرکت افراد در کلینیک باید کاملاً روشن، واضح و بدون هر نوع مانعی باشد. تنها در چنین شرایطی است که افراد می‌توانند به راحتی و بدون هیچ مزاحمتی به تمامی فضاهای مجاز دسترسی داشته باشند. لذا اصل اول در طراحی کلینیک روانشناسی در چند نکته ساده خلاصه شده است:
- توصیه می‌کنیم که از استقرار مبلمان در اطراف درب ورودی کلینیک خودداری کنید. برخی بیماران در چنین شرایطی احساس خفگی دارند.
- بهتر است که حد فاصل میان درب ورودی کلینیک و سالن انتظار کاملاً باز و بدون هیچ وسیله دکوراتیو و یا مبلمان باشد.
- به عنوان یک بیمار در محیط کلینیک حرکت کنید و از سیرکولاسیون راحت و کاملاً بدون مانع اطمینان داشته باشید.
2- از لوازم مناسب و به اندازه در کلینیک استفاده کنید
برای طراحی کلینیک روانشناسی به مانند هر فضای دیگری لازم است تا از لوازم، اکسسوری‌ها و یا عناصر دکوراتیو استفاده کنید. اما دقت کنید که حضور لوازم با ابعاد فضا تناسب داشته باشد. در این‌باره اصول کلی از معماری داخلی با عنوان اصل مقیاس، هماهنگی و توازن. مطرح است که رعایت همگی آنها در طراحی مطب روانشناسی الزامی است. چرا که مراجعین چنین فضاهایی نسبت به هر نوع عدم تناسب ملزومات در فضا حساس هستند.
مبل‌های راحتی، صندلی‌های مخصوص روانشناسی، میزها برای پذیرایی و… همگی از ملزومات کلینیک روانشناسی هستند. اما توصیه می‌کنیم که چیدمان مبلمان حس بودن در مکانی مانند بانک یا بیمارستان را تداعی نکند. در عین حال لازم است تا نکات اصل اول یعنی دسترسی ساده و آسان را رعایت کرده باشید.
3- از بافتی آرامش بخش در دکوراسیون کلینیک استفاده کنید
بافت از نکات مهم در دکوراسیون فضاهای ساختمانی است که بار روانی بالایی دارد. البته برای انتخاب نوع بافت باید متوجه کاربری فضای داخلی باشید. قاعدتاً برای دیزاین کلینیک روانشناسی به ایجاد بافتی با قابلیت القای حس صمیمی نیاز داریم. توصیه می‌کنیم که با بهره‌مندی مناسب از المان‌های محیطی در کنار بافتی ملموس فضای کلینیک را به محیط خانگی نزدیک کنید تا بهتر بتوانید با بیماران ارتباط بگیرید.
برای طراحی و استفاده از بافتی ملموس می‌توانید از المان‌های ساده محیطی مانند کوسن، فرش، پرده و حتی آویزهای دیواری استفاده کنید. هر اندازه حضور این بافت به ایجاد فضایی دنج و صمیمی بیانجامد، بهتر می‌توانید از ارتباط روانشناسانه با بیماران خود بهره‌مند شوید.
4- از نورپردازی مناسب در محیط کلینیک استفاده کنید
بدون تردید نورپردازی از مهمترین فاکتورها برای طراحی کلینیک روانشناسی است. چرا که مراجعین به راحتی می‌توانند با فضایی در عمق نوری ملایم و آرامش بخش ارتباط بگیرند و راحت‌تر از مشکلات روحی و روانی خود صبحت کنند. برای اجرای تکنیک‌های نورپردازی در طراحی مطب روانشناسی موارد زیر را رعایت کنید:
- تا آنجا که می‌توانید از نور طبیعی در محیط کلینیک استفاده کنید. نور طبیعی همواره حس انسان‌ها را زنده‌تر و روح آنها را پویاتر می‌کند.
- شما می‌توانید با استفاده از انواع پرده برای مدیریت نور طبیعی در محیط کلینیک استفاده کنید؛ اما بهتر است که رنگ پرده نصب شده تیره نباشد تا تأثیر منفی در تاریک شدن بیش از حد اتاق نگذارد.
- در تکنیک‌های روانشناسی به دیدن چهره‌ی افراد حین صحبت با آنها نیاز داریم. بنابراین بهتر است که از چراغ‌های رومیزی به جای چراغ‌های سقفی در نورپردازی کلینیک خصوصاً اتاق درمان روانشناس استفاده کنید.
- برای استفاده از نورهای مصنوعی بهتر است که از نورهای گرم و دلپذیر استفاده کنید. این نورها باعث دلگرمی افراد می‌شود و از ایجاد خستگی و یا دلزدگی در آنها می‌کاهد.
5- از عناصر طبیعی در کلینیک استفاده کنید
برای ارتباط هر چه بهتر با بیماران و ایجاد حس آرامش و اعتماد به نفس در آنها از وجود مفید گیاهان در طراحی کلینیک روانشناسی استفاده کنید. وجود گیاهان باعث ایجاد طراوت و سرزندگی در میان کارکنان کلینیک و مراجعین خواهد شد. از طرفی به ایجاد ارتباط بصری و پیوند هر چه بهتر با مظاهر طبیعی کمک می‌کند. در نهایت نیز می‌توانید از حضور مفید گیاهان برای پاکیزه کردن محیط نیز استفاده کنید.
تجربه نشان می‌دهد که هیچ المانی نمی‌تواند به اندازه حضور گیاهان از احساس استرس و یا اضطراب مراجعین بکاهد. مراجعه‌کننده‌ای که قبل از ملاقات با پزشک در سالن انتظار به تماشای یک یا چند گیاه مشغول شده است و این همراهی را تا اتاق دکتر روانشناس احساس می‌کند، قطعاً می‌تواند روحی آرام‌تر و احساس صمیمانه‌تری داشته باشد. البته در انتخاب نوع گیاهان دقت کنید. استفاده از گیاهان حساسیت‌زا و یا گیاهان با رسیدگی زیاد در مطب روانشناسی مشکلاتی به دنبال دارد.
6- در استفاده از عناصر دکوراتیو هوشمند باشید
برای طراحی داخلی کلینیک روانشناسی به حضور عناصر دکوراتیو نیاز دارید. به هر حال باید بر پهنه‌ی باز دیوارها از تابلوهای نقاشی و یا عکس‌ها استفاده کنید. همچنین می‌توانید از انواع عناصر دکوراتیو مانند مجسمه، دکورها، نقش‌های انتزاعی و… در محیط کلینیک بهره‌مند شوید. اما مهمترین نکته در روانشناسی، انتخاب این عناصر دکوراتیو است.
با استفاده هنرمندانه از المان‌های محیطی می‌توانید فضای داخلی کلینیک را از حسی دلمرده و خشک به محیطی کاملاً پویا با رنگ‌وبوی زندگی برسانید. البته در استفاده از این المان‌های محیطی باید وابسته به سبک‌ها باشید. بنابراین لازم است تا با درک مناسب از سبک طراحی فضای داخلی کلینیک برای انتخاب عناصر محیطی اقدام کنید تا در کل به محیطی با حس و حالی کاملاً پیوسته و هدفمند نزدیک شوید.
7- اهمیت رنگ‌ها در طراحی داخلی کلینیک روانشناسی
به یکی از بحث‌های جدی در طراحی داخلی فضاهای ساختمانی وارد شده‌ایم. بحث رنگ‌آمیزی همیشه موضوع چالش برانگیز و در عین حال جذاب و در نهایت کاملاً اختیاری اما قانون‌مند است. اگر چه شما می‌توانید از هر نوع سبک رنگ‌آمیزی استفاده کنید؛ اما لازم است تا در بازی با انواع رنگ‌ها کاملاً پیرو روانشناسی رنگ باشید. انتخاب رنگ وابسته به سبک دکوراسیون داخلی کلینیک روانشناسی است و در کل، بهره‌مندی از رنگ‌های گرم و صمیمی در تناژ یکدست اما غیرتکراری بهترین ایده برای طراحی داخلی کلینیک روانشناسی است. برای تأثیر هر چه بهتر رنگ‌آمیزی می‌توانید از تکنیک شاخص کردن برخی دیوارها از فضای داخلی کلینیک استفاده کنید.
8- تأثیر متریال در طراحی کلینیک روانشناسی
نوع نگاه شما در انتخاب متریال برای دکوراسیون داخلی کلینیک روانشناسی از اهمیت بالایی برخوردار است. قاعدتاً علاقه ندارید تا فضای کلینیک شما تبدیل به محیطی خشک تداعی کننده حس درمانگاهی داشته باشد. از طرفی چندان هم نمی‌خواهیم که این فضا را به مانند یک محیط صرفاً اداری دیزاین کنیم. اهمیت متریال در همین تکنیک‌های ساده است.
معمولاً برای طراحی داخلی کلینیک روانشناسی از کف‌پوش های پلاستیکی و یا سرامیکی استفاده می‌کنند. البته در نگاه برخی استفاده از این نوع کف‌پوش ها چندان جذاب و ملموس نیست و شاید به بهره‌مندی از ایده‌هایی جذاب‌تر نیاز داشته باشند. فرش‌ها و یا کف‌پوش‌های نرم مانند پارکت از دیگر متریال‌های مناسب هستند. همین نکته را در مورد دیوارپوش ها و انتخاب متریال طراحی مبلمان راحتی و ارگونومیک و حتی کانتر پیش‌خوان داریم.
9- در طراحی کلینیک به سبک‌ها پایبند باشید
پایبندی به سبک‌ها لزوماً به معنی دست‌وپا بسته شدن در خلاقیت‌ها نیست. بلکه برعکس، با استفاده از سبک‌ها می‌توانید الگوهای خلاقانه در طراحی داخلی را هدفمندتر سازید. منظور از سبک‌ها، نوع نگاه کلی شما به دکوراسیون داخلی کلینیک روانشناسی است.
برای دیزاین کلینیک روانشناسی می‌توانید از انواع سبک‌های مدرن، کلاسیک، انتزاعی و یا مینیمال استفاده کنید. در این ایام ایده استفاده از طراحی مدرن و یا مینیمال در دیزاین مطب روانشناسی مورد توجه قرار گرفته است. این سبک‌ها الگوهای ساده، خلوت اما خلاقانه برای استفاده از عناصر محیطی را دنبال می‌کنند. به هر صورت برای آنکه محیط کلینیک شخصیت محور باشد، باید از سبک‌ها استفاده کنید. اما توجه کنید که در بهره‌مندی از هر سبک طراحی داخلی دچار اغراق نباشید و یا به المان‌های مختلف از سبک‌ها و متفاوت در یک فضا نپردازید. از طرفی در تمام ماجرا برای هر نوع طراحی و اجرای سبک‌های دیزاین داخلی حتماً معیار آرامش روحی و روانی بیماران کلینیک را مد نظر قرار دهید.
از افراد متخصص کمک بگیرید
در این مقاله قدم به قدم از چندین نکته کلیدی برای طراحی کلینیک روانشناسی گفتیم. هر نکته خود می‌تواند شامل جزئیات زیادی باشد. از طرفی تمامی این آیتم‌ها زنجیره‌وار به یکدیگر وابسته هستند. بنابراین در طراحی کلینیک به دورنمایی جامع از تمامی نکات در طراحی داخلی نیاز دارید. شما می‌توانید از افراد ماهر در دکوراسیون داخلی برای طراحی کلینیک روانشناسی کمک بگیرید. ما در گروه فرلی دیزاین، مجری پروژه‌های معماری داخلی همراه شما هستیم تا به هر نوع ایده از اصول طراحی کلینیک روانشناسی جامع عمل بپوشانیم.
