نمای ساختمان چیست؟ و چرا اهمیت دارد؟
نمای ساختمان در اصطلاح هر نوع متریال بر روی بخش‌های اصلی ساختمان است که با هدف زیباسازی آن انجام می‌شود. این بخش‌ها می‌توانند قسمتی از متریال اصلی و یا بدنه اصلی ساختمان باشند و یا به شکل بخش الحاقی بر پیکره سازه اضافه شوند. همچنین می‌توانند در نهایت سادگی و یا پیچیده بودن یادآور ایده‌های کلاسیک، سنتی، مدرن و یا انتزاعی باشند. از نگاه عینی مولفه‌های گوناگون مانند موضوعات فرهنگی، آداب و رسوم، نوع مصالح متداول در موقعیت جغرافیایی، سلایق و عقاید در شکل گیری و بهره‌مندی از انواع نمای ساختمان تاثیرگذار است. اما در این سال‌های اخیر معماران نوین چندان در بند محدودیت‌های جغرافیایی و ملاحظات فرهنگی نیستند و عموماً با انواع نماسازی ساختمان در نگاهی جهان‌شمول استفاده می کنند. کافی است یک نگاه ساده در سطح شهرها بیافکنید تا با انواع سبک‌های نماسازی در کنار هم روبرو شوید.
سبک‌ها در انواع نماسازی ساختمان چه هستند؟
اصول سبک در نماسازی چیست؟ آیا هر نوع نگرش در نماسازی و یا هر ایده می‌تواند جایگاه سبک سازی داشته باشد؟ لزوماً این طور نیست و قاعدتاً نمی‌توانیم هر نوع روش نماسازی را در قامت سبک‌های شناس قرار دهیم. سبک نمای ساختمان در امتداد سبک معماری ساختمان است که در کل شامل دو بخش می‌شود.
- طراحی داخلی که به چگونگی نماسازی‌های فضاهای داخلی ساختمان می‌پردازد.
- طراحی کلی ساختمان که شامل موضوعات متنوع مانند پلن، روش ساخت، متریال و نمای ساختمان می‌شود.
این دو بخش باید در تعامل با یکدیگر باشند، لذا هر ایده برای خلق نمای ظاهری ساختمان باید در تلفیقی هدفمند از دیگر بخش‌های بنا خصوصاً نمای داخل ساختمان شرکت بگیرد. بهره‌مندی از این هماهنگی‌ها در نهایت به ایجاد سبک‌ها در طراحی نمای ساختمان انجامیده است. با این مقدمه به معرفی انواع سبک‌ها در نماسازی ساختمان‌ها می‌پردازیم.
سبک مدرن در طراحی نمای ساختمان
در اولین معرفی سبک‌ها بهتر است ماجرا را با سبک مدرن آغاز کنیم. این سبک در طول قرن بیستم و با ایده‌های متنوع ابداع شده‌اند و حالا که بیش از یک قرن از ابداع آن می‌گذرد، همچنان حس و حال تازگی و مدرنیته شدن ساختمان‌ها را به دنبال دارد.
سبک مدرن از انواع نمای ساختمان است که با حس و حال زندگی نوین آپارتمان نشینی سازگار شود. در این سبک فرمت بهره‌مندی از اشکال هندسی ساده با زوایای تند و نهایت بهره‌مندی مفید از نمایی بی‌آلایش اما هدفمند در ایجاد خطوط موازی پیش بینی می‌شود. سبک مدرن طراحی نمای ساختمان، خود دارای زیر شاخه‌های متنوع است که به قرار زیر هستند:
-
سبک مینیمال
سبک مینیمال بدون تردید شناخته شده‌ترین ایده طراحی نمای مدرن ساختمان‌های شهری و ویلایی است. این سبک زاییده نوعی جنبش مدرنیسم از میانه‌های قرن بیستم بود که توسط معماری برجسته با نام فرانک لوید مطرح شد. در این جنبش مدرنیسم هر نوع المان‌های تزئینی و با جزئیات اضافی ساختمان‌ها حذف می‌شد تا به یک نمای کاملاً ساده و خلاصه و اصطلاحاً مینیمال برسیم. خطوط صاف، طراحی با فضاها و پهنه‌های باز در کنار پنجره‌های بزرگ برای بهره‌مندی بیشتر از نور طبیعی از مهمترین مولفه‌های سبک مینیمال در انواع نمای ساختمان هستند.
-
سبک اسکاندیناوی
سبک اسکاندیناوی نیز از دیگر سبک‌ها بود که در امتداد جنبش‌های مدرنیسم و ساده سازی نمای ساختمان‌ها ابداع شد. معماران کشورهای اسکاندیناوی مبتکر این ایده بودند و سبک پیشنهادی آنها شباهت زیادی به ایده‌های مینیمال داشت، اما در ظاهر به مراتب آرامتر و ساده تر بودند. خطوط در نمای اسکاندیناوی اندکی منحنی شده‌تر و یا اصطلاحاً ملایم‌تر هستند که تا حدودی از حالت زاویه دار و خطوط تیز و شکسته سبک‌های مدرن فاصله می‌گیرد. سبک اسکاندیناوی ایده جذابی از تلفیق متریال‌های ناهمگون مانند چوب، شیشه و یا استیل به همراه سنگ و بتن در کنار هم است.
-
سبک آرت دکو
آرت دکو (Art Deco) یکی از برجسته‌ترین ایده‌های مدرن در نماسازی‌های ساختمانی است و عموما برای خلق ساختمان‌های اداری و خدماتی استفاده می‌شود. این سبک هنر معماری نوین فرانسوی است و در طول یک قرن توسعه پیدا کرده است و حالا در سراسر جهان مورد استقبال عمومی قرار دارد. ساختمان‌ها با نمای آرت دکو ظاهری کاملاً ساده، خطوط شکسته و متقارن با به کارگیری متریال‌های نسبتاً درخشان مانند کروم و یا آینه دارند.
-
سبک پست مدرن
پست مدرن هر نوع ایده خلاقانه برای طراحی نماهای متفاوت است. به درستی نمی‌توانیم انواع نمای ساختمان با الگوی پست مدرن را تشریح کنیم، اما می‌توانیم همگی این ایده‌ها را در امتداد سبک‌های مدرن قرار دهیم. ساختمان‌های پست مدرن در واقع روش‌های انتزاعی از سبک‌های مدرن در طراحی نماهای خلاقانه و هنجارشکن هستند. به شکلی که خیلی سخت بتوانید ساختمان دیگری شبیه به این ساختمان پست مدرن را پیدا کنید.
نماسازی به سبک کلاسیک
سبک کلاسیک در نقطه مقابل سبک‌های مدرن و برای هر چه افزودن جزئیات بیشتر بر پیکره ساختمان شکل می‌گیرد. این سبک در امتداد تفکر معماری یونان و روم باستان ابداع و حالا البته با ایده‌هایی کاملاً متفاوت اما همچنان با همان روح پر نقش و نگار ادامه پیدا می‌کند.
بهره‌مندی از ظاهر با جزئیات زیاد، ایجاد جلوه بصری تجملی با شکوه زیاد، استفاده از سرستون‌های بلند و تراشیده، بهره‌مندی نمای کامل سنگی و جلا خورده در کنار پنجره‌های زیبا و کار شده و بهره‌مندی از درب‌های بزرگ، جزئیات کم و بیش یکسانی در تمامی ایده‌های سبک کلاسیک انواع نمای ساختمان است. نمای کلاسیک به خلق نمایی تمام سنگی باشکوه و عظمت با ظاهری متقارن مشهور است و در این سال‌های اخیر کاملاً مورد توجه معماری ایرانی‌ها خصوصاً طراحی ساختمان‌های ویلایی قرار می‌گیرد.
-
سبک نئوکلاسیک
سبکی متشکل از ایده‌های نوین در پیکره نماهای کلاسیک است. ساختمان‌های نئوکلاسیک همچنان حس و حال پر نقش و نگار خود را دارند، اما در ظاهر کلاسیک آنها از برخی المان‌های مدرنیته مانند بهره‌مندی از خطوط صاف و شکسته نمایان است. نئوکلاسیک در حال حاضر از محبوب‌ترین ایده‌های طراحی نمای ساختمان است.
-
سبک معماری اسلامی
از دنیای پرتلاطم سبک‌های غربی فاصله می‌گیریم و خیلی ساده در دنیای آرام سبک معماری اسلامی حرکت می‌کنیم. در این سبک‌ها به هنر نما سازی‌های الهام بخش با حس و حالی آرام کننده روبرو هستیم. نمای اسلامی در ایجاد قوس‌ها و هلال‌ها استادی کامل دارد و از هر عنصر ظاهری ساختمان برای خلق یک منحنی مدهوش کننده استفاده می‌کند. نماهای آجری در ایجاد طرح‌های اسلیمی و قوس‌های ریز و درشت از برجسته‌ترین مظاهر نمای اسلامی هستند.
انواع نمای ساختمان براساس متریال‌ها
انواع نمای ساختمان را در کنار سبک‌های شکل گیری آنها با استناد به نوع متریال کاربردی در آنها نیز بررسی می‌کنند. هر کدام از این سبک‌ها که مطرح کردیم، می‌توانند با متریال‌های گوناگون و یا تلفیقی از متریال‌های متفاوت شکل بگیرند. هر چند عموما هر سبک، متریال تخصصی خاص خودش را دارد. با این وجود انواع نمای ساختمان از نگاه متریال‌ها به قرار زیر هستند.
نمای آجری
در شکل‌گیری این نماها از انواع آجرهای تزیینی استفاده می‌شود. برخی ساختمان‌ها نمای یکپارچه آجری دارند. اما در این سال‌های اخیر نمای آجری معمولا در تلفیق با دیگر نماها مثلاً نمای سنگی و چوبی استفاده می‌شود. نمای آجری مخصوص خلق سبک اسلامی است. با این وجود در ایجاد نمای سبک‌های مدرن و کلاسیک و حتی نئوکلاسیک استفاده می‌شود.
-
نمای سنگی
سنگ‌ها از بهترین و ماندگارترین متریال‌ها برای ایجاد نمای ساختمان هستند که در عین مقاوم بودن یکی از زیباترین و شیک‌ترین نماها را می‌آفرینند. نمای سنگی به شکل‌های مختلف و با استفاده از سنگ‌های متفاوت ساخته می‌شود که سنگ‌های تراورتن و یا گرانیتی و مرمری برجسته‌ترین آنها هستند. از نما سنگی در طراحی نمای ساختمان سبک کلاسیک استفاده می‌شود. اما حضور این متریال در طراحی نمای مدرن، سنتی اسلامی و حتی سبک‌های مینیمال شده متداول است.
-
ترموود (نمای چوبی)
در ایجاد این نما از عنصر چوب به تنهایی و یا در کنار دیگر عناصر نماسازی مثلاً تلفیق چوب و سیمان استفاده شده است. نما چوبی از جذابیت بالایی برخوردار است و حالا در دسته نماهای محبوب طراحی ویلا قرار می‌گیرد. استفاده از نما چوبی در ساخت معماری روستیک و یا مدرن مینیمال شده متداول است.
-
نمای شیشه ای
شیشه در عین شکنندگی می‌تواند از عناصر کلیدی طراحی نمای بیرونی ساختمان باشد. تلفیق سنگ و شیشه و یا سیمان و شیشه در طراحی بناهای مدرن و یا پست مدرن متداول است.
-
نما سیمانی
ساده‌ترین ایده انواع نمای ساختمانی است که با ایجاد بسترهای یکپارچه سیمانی شکل می‌گیرد. نما سیمانی در حال حاضر به شکل منفرد و یا تلفیق از سنگ برای خلق معماری نئوکلاسیک متداول است و به جای خود در عین سادگی از زیبایی خاصی برخوردار هستند.
توصیه هایی برای طراحی نمای ساختمان
نما سرامیکی، نما کامپوزیتی، نماهای سبز از دیگر ایده‌ها برای طراحی انواع نمای ساختمان هستند. در این سال‌های اخیر معماران روش‌های جذابی از نماهای تلفیقی را تجربه می‌کنند. این نماهای تلفیقی از کنار هم قرار گرفتن متریال‌های گوناگون با دورنمایی از سبک‌های مدرن و یا کلاسیک و روستیک شکل می‌گیرند و به جای خود جذابیت بصری بالایی دارند. برای هر نوع ایده طراحی ساختمان‌های شهری و ویلایی می‌توانید از خدمات مشاوره تخصصی گروه فرلی دیزاین بهره‌مند شوید.
