طراحی و ساخت روف گاردن

چالش‌ها برای طراحی روف گاردن چه هستند؟

ساخت روف گاردن ایده جذابی است که قرار است تا به خلق یک باغ زیبا در بام خانه‌ها بیانجامد. در ساختمان‌های متراکم شهری خصوصاً برج‌ها و آسمان‌خراش‌ها که دسترسی به محوطه‌های فضای سبز شهری دشوار است، ایده طراحی روف گاردن مورد توجه جدی قرار خواهد گرفت. اما اولین چالش ما اجرای این باغ در ارتفاع بلند ساختمان‌های شهری است.

باد اولین چالش جدی است که شدت آن با افزایش ارتفاع ساختمان نیز بیشتر می‌شود. در عین ‌حال طراحی روف گاردن به ‌منزله ایجاد یک باغ کامل است و لازم است تا ساختمان ما ظرفیت بهره‌مندی از چنین محوطه سبزی را داشته باشد. اجرای نادرست روف گاردن تبعات نگران‌ کننده به‌ دنبال دارد. چرا که ممکن است استحکام سازه در مقابل وزن سنگین گیاهان، بسترهای خاکی و حتی المان‌های روف گاردن ناتوان باشد.

محصور سازی، ایجاد سایبان، آبیاری گیاهان، استفاده از گیاهان مناسب و البته تأمین روشنایی از دیگر چالش‌ها برای طراحی و ساخت روف گاردن هستند. اما به ‌هر حال اگر این باغ پشت‌بامی به ‌درستی اجرا شود، علاوه ‌بر زیباسازی نمای ساختمان در هر چه کاربردی شدن آن تأثیرگذار است و حتی باعث افزایش ارزش ملک می‌شود.

مزایا و اهمیت اجرای روف گاردن

محیط پشت‌بام ساختمان‌ها آن‌قدر ارزشمند است که به‌ راحتی نمی‌توانیم آن را رها کنیم. این محیط پتانسیل ایجاد یک محوطه زیبا آن‌هم در ساختار متراکم شهری را دارد. مزایا و اهمیت اجرا روف گاردن به قرار زیر است:

• روف گاردن باغی کوچک با المان‌های محدود است که مدیریت آن ساده است.
• با استفاده از روف گاردن می‌توانیم از پتانسیل پشت‌بام ساختمان استفاده کنیم.
• از چشم‌انداز زیبا در فضای ساختمان برخوردار هستیم.
• به ‌راحتی می‌توانیم از حضور گیاهان و فضای سبز در ساختمان‌های متراکم شهری استفاده کنیم.

نکته‌های کلیدی برای طراحی و ساخت روف گاردن

صرفاً با قرار دادن چند عدد گلدان و یا طراحی یک آلاچیق در کنار فضای سبز، ایده روف گاردن اجرا نمی‌شود. از طرفی در صورت اجرای غیرحرفه‌ای خطر تخریب بافت ساختمان وجود دارد. در عین ‌حال از این محوطه قرار است تا برای تفریحات، استراحت و حضور در فضای سبز استفاده کنیم. بنابراین روف گاردن باید از کنار هم قرار گرفتن گیاهان و المان‌های محیطی مانند آلاچیق، میز و نیمکت، روشنایی ایجاد شود. در ادامه به بررسی برخی نکات برای طراحی و ساخت روف گاردن می‌پردازیم.

روف گاردن، محوطه باز پشت بامی است

اولین نکته توجه به ماهیت روف گاردن است. دقت کنید که برای طراحی و جانمایی یک باغ کامل دست‌ به ‌کار شده‌اید که قرار است در فضایی کاملاً باز قرار بگیرد. بنابراین به جانمایی المان‌ها و استفاده از عناصر محیطی مناسب محوطه باز نیاز دارید.

در عین ‌حال ممکن است که این محوطه باز در دیدرس دیگر ساختمان‌های هم‌جوار قرار بگیرد. در این ‌صورت حریم ایجاد شده در روف گاردن هرگز به ‌اندازه حریم فضاهای کامل ساختمانی نیست. البته با تکنیک‌هایی از قبیل ایجاد باغچه‌های عمودی و یا نصب بادگیرها می‌توانیم حریم کافی را تهیه کنیم. اما هرگز نباید این محیط پشت‌بامی را از چشم‌انداز بلند فضای شهری نیز محروم نماییم. طراحان حرفه‌ای روف گاردن با در نظر گرفتن چشم‌انداز برای جانمایی باغچه‌ها، سایه‌بان‌ها، بادگیرها و حصارها اقدام می‌کنند تا حد کافی حریم مناسبی را ایجاد نمایند.

به بسترسازی جهت کاشت گیاهان نیاز دارید

بسترسازی نکته کلیدی دیگری است که در تمام مراحل طراحی روف گاردن مورد توجه قرار می‌گیرد. در این باغ پشت‌بامی باید از گیاهان زنده که گاهاً ارتفاع بلندی در حد یک درختچه و یا درخت دارند، پذیرایی کنید. برای نگهداری از گیاهان باید بسترسازی کنید.

در طراحی روف گاردن بخش‌های مختلف پشت‌بام را از یکدیگر تفکیک می‌کنند. این محوطه به بخش‌های جداگانه فضای سبز در کنار فضاهای کاربردی تفکیک خواهد شد. بسترسازی با هدف کاشت گیاهان انجام می‌شود. ایجاد باغچه‌های عمودی، قرار دادن محوطه‌های خاکی، خلق دیواره‌های سبز و… همگی از تکنیک‌های جذاب بسترسازی برای طراحی و ساخت روف گاردن هستند.

گیاهان مناسب را انتخاب کنید

برای طراحی روف گاردن به تنوع جذابی از گیاهانی مناسب نیاز دارید. در این باغ ساختمانی باید از چندین نوع گیاه استفاده کنید که دیزاین مکمل یکدیگر داشته باشند. قطعاً بخشی از فضای سبز محوطه پشت‌بام را برای قرار دادن گلدان‌ها کنار می‌گذارید و به هم‌نشینی چندین درختچه و حتی درخت نیاز دارید. از طرفی ممکن است در برخی از بخش‌های محوطه روف گاردن چمن کاری کنید.

انتخاب گیاهان برگ برنده شما برای اجرای حرفه‌ای روف گاردن است. اول آنکه این گیاهان باید مقاوم باشند. در عین ‌حال به آبیاری زیادی نیاز نداشته باشند. از طرفی مستعد ریشه‌های عمیق نباشند و بتوانیم آنها را در بستری کم‌عمق پرورش دهیم. در نهایت نیز بهتر است از گیاهان بومی اقلیم همان منطقه استفاده کنید. گیاهان بومی در آب‌وهوای منطقه ماندگار هستند و با کمترین چالش تا مدت‌ها پایدار و سرسبز باقی می‌مانند.

برای اجرای صحیح باغبانی دست ‌به ‌کار شوید

روف گاردن به‌ تنهایی یک باغ تمام‌ عیار است. در این باغ پشت‌بامی قرار است از چندین نوع گیاه، چندین نوع درخت و تعداد زیادی باغچه قرار دهید. بدون اجرای اصول صحیح باغبانی هرگز در طراحی روف گاردن موفق نیستید. با این وجود منظور از اصول صحیح باغبانی چیست؟

گیاهان روف گاردن به آبیاری نیاز دارند. بنابراین باید برای آبیاری باغ خود برنامه‌ریزی کنید. مثلاً می‌توانید یک شبکه آبیاری هوشمند را دایر کنید. در ساده‌ترین حالت به شیر آب مناسب به‌ همراه تجهیزات حرفه‌ای آبیاری نیاز دارید. کود زنی، خاک‌ورزی، هرس کردن همگی مجموعه فعالیت‌ها از اصول صحیح باغبانی هستند که برای اجرای آنها به انواع ابزارهای تخصصی نیاز پیدا خواهید کرد. به این ترتیب لازم است تا حین طراحی روف گاردن برای جانمایی مکانی جهت نگهداری از لوازم باغبانی برنامه‌ریزی کنید.

به مبلمان فضای سبز نیاز دارید

در محیط روف گاردن به مبلمان مناسب نیاز دارید. در غیر این ‌صورت هرگز نمی‌توانید از این فضای باز پشت‌بام به ‌درستی استفاده کنید. این مبلمان باید مناسب فضای باز طراحی‌ شده باشد. میز و صندلی‌های فضای سبز از بخش‌های الحاقی این محیط هستند؛ اما در این فضا به مبلمانی ثابت نیز نیاز دارید.

نیمکت‌ها، آلاچیق، صندلی‌های فلزی و حتی سنگی که ثابت هستند، بخشی از طراحی روف گاردن محسوب می‌شوند. نکته کلیدی در مرحله طراحی روف گاردن تعادلی میان مبلمان و فضای سبز است تا بهتر و زیباتر و البته کاربردی‌تر بتوانید از محیط روف گاردن به ‌طور کامل استفاده کنید.

برای نورپردازی حرفه‌ای دست‌ به ‌کار شوید

بدون نورپردازی حرفه‌ای نمی‌توانید به‌ طور کامل از امکانات رفاهی و حتی زیبایی‌های روف گاردن استفاده کنید. معمولاً در هنگام شب از محوطه روف گاردن برای دورهمی و تفریحات گوناگون استفاده می‌کنند. با استفاده از نورپردازی مناسب می‌توانید برنامه‌های شبانه داشته باشید. از طرفی به کمک نورپردازی، فضای روف گاردن را هر چه زیباتر خواهید کرد.

نورپردازی روف گاردن باید تلفیقی از روشنایی عمومی و تأکیدی باشد. روشنایی عمومی جهت نورپردازی در کل محوطه روف گاردن است. اما از تکنیک‌های نورپردازی تأکیدی می‌توانیم برای برجسته‌تر کردن زیبایی‌ها و نمایش جلوه‌های طبیعی گیاهان باغ استفاده کنید.

از تنوع رنگی در دیزاین محیط استفاده کنید

تنوع رنگی بحث جدی در دیزاین روف گاردن است. با انتخاب تناژهای رنگی مناسب برای دیزاین کف، دیواره‌ها و نرده‌ها و… به‌ راحتی قادر هستیم تا یک ترکیب رنگی جذاب را ایجاد کنیم. البته اهمیت ماجرا در هماهنگی میان رنگ‌های محوطه است. در این ترکیب رنگی به ‌سادگی، هارمونیک و تعادل نیاز داریم. شلوغی رنگ‌ها، آشفتگی در رنگ‌آمیزی المان‌ها و حتی استفاده‌ی بیش‌ از حد ترکیب رنگی در دیزاین روف گاردن تأثیر منفی می گذارد.

دقت کنید که رنگ سبز گیاهان باغ تم غالب محیط است. در کنار این رنگ سبز طبیعی می‌توانید از دیگر رنگ‌ها مانند سفید، سیاه، خاکستری و حتی آبی کم‌رنگ و طوسی استفاده کنید. اما در کل از آشفته شدن رنگ‌ها اجتناب کنید.

از طراحی عمودی استفاده کنید

طراحی عمودی بهترین تکنیک اجرای فضای سبز در روف گاردن است. منظور از طراحی عمودی ایجاد باغچه‌های دیواره مانند است. حتی می‌توانیم از گیاهان رونده برای پوشاندن دیوارهای حاشیه محیط استفاده کنید. طراحی عمودی از چند منظر مفید است:

• از فضای کمتری برای استفاده از گیاهان بیشتر استفاده می‌کنید.
• از هجوم باد در محوطه روف گاردن جلوگیری خواهید کرد.
• حریم بهتری در محیط روف گاردن ایجاد می‌شود.
• از سایه در محیط باغ خود برخوردار هستید.
• به ‌راحتی می‌توانید جریان آبیاری گیاهان باغ را مدیریت کنید.

طراحی عمودی با تمام مزایایی که دارد، باید با استفاده از تکنیک‌های اصولی و کاملاً مهندسی اجرا شود. برای این کار به محاسبات مهندسی سازه نیاز دارید. در عین ‌حال باید جهت‌گیری این باغچه‌های عمودی متناسب با وزش باد و جهت آفتاب باشد.

از کفپوش مناسب استفاده کنید

کف‌سازی یکی از مهمترین مراحل طراحی و ساخت روف گاردن است. تنوع کف‌سازی در ساخت روف گاردن زیاد است. چمن مصنوعی، موزاییک، پارکت از جمله کاربردی‌ترین این کف سازی‌ها هستند؛ اما نکته کلیدی سازگار بودن کف روف گاردن با فضای باغ و محوطه پشت‌بامی است. در عین ‌حال لازم است تا در قیمت اجرای کفپوش دقت کنید. زیرا کل محوطه پشت‌بام را لازم است تا با استفاده از متریال مناسب بپوشانید.

آیا ساختمان توانایی ساخت روف گاردن را دارد؟

همه ساختمان‌ها پتانسیل طراحی و ساخت روف گاردن را ندارند. روف گاردن نوعی بار مرده در ساختمان است که وزن المان‌های آن مستقیم بر پیکره سازه وارد می‌شود. برای ساختمان‌هایی که در حین طراحی و اجرا برای ایجاد روف گاردن برنامه‌ریزی ‌شده است، قطعاً از ملاحظات فنی پیش‌ بینی ‌شده است. استحکام سازه، عایق‌بندی کف، وجود جان‌پناه، دسترسی ساده و… از جمله ملاحظات فنی است. بسیاری از ساختمان‌ها فاقد چنین ملاحظاتی هستند. در این ‌صورت لازم است تا پتانسیل سازه را برای طراحی و ساخت روف گاردن بررسی کنیم.

در پشت‌بام هر ساختمان می‌توانیم روف گاردن بسازیم؛ اما لازم است تا ابعاد باغ متناسب با پتانسیل سازه باشد. گاهاً سازه آن‌قدر مستحکم است که برای ساخت باغی کامل و حتی رشد درختان بلند با چالش مواجه نمی‌شویم. در عین ‌حال برای سازه‌های ضعیف‌تر باید از باغ در ابعادی کوچکتر استفاده کنیم.

توصیه‌هایی برای طراحی و ساخت روف گاردن

روف گاردن همیشه جذاب است و پشت‌بام هر ساختمانی مستعد اجرای چنین باغ‌هایی است. اما در نظر داشته باشید که قرار است تا در ساختمان خود از باغی زنده به ‌همراه گیاهانی بزرگ و کوچک میزبانی کنید. برای اجرا و طراحی روف گاردن این توصیه‌ها را جدی بگیرید:

• یکپارچگی سازه را بررسی کنید و مطمئن شوید که سقف ساختمان تحمل بار مرده روف گاردن را دارد.
• مقدار عایق بندی سقف را ارزیابی کنید. در صورت لزوم عایق‌بندی سقف را تقویت کنید.
• قبل ‌از اجرا به چگونگی حمل گیاهان، ابزارها، مبلمان و تجهیزات و حتی مصالح به پشت‌بام ساختمان بیاندیشید.
• از گیاهان مقاوم در برابر تابش تند نور خورشید استفاده کنید. در عین ‌حال گیاهان شما باید در مقابل باد مقاوم باشند.

با در نظر گرفتن این توصیه‌ها به‌ خوبی و کاملاً مهندسی می‌توانید روف گاردن ساختمان خود را طراحی کنید. برای اجرای این باغ‌های پشت بامی به مشاوره و خدمات مهندسی حرفه‌ای نیاز دارید. در این‌باره می‌توانید از مشاوره کارشناس گروه فرلی دیزاین بهره‌مند شوید.