چالشهای پیش رو برای طراحی مطب کودکان
کودکان نسبت به دنیای اطراف خود از ما بزرگسالها حساستر هستند. آنها خیلی زود نسبت به تمامی چیزهایی که در اطراف خود میبینند، عکسالعمل نشان میدهند. خیلی ساده میتوانیم با المانهای جذاب و کودکانه آنها را به خنده انداخته و حس و حالشان را شاد کنیم. برعکس آنها تحت تأثیر کوچکترین المان منفی، احساسات خود را در حالتی آشفته و حتی با گریه به سرعت نشان میدهند.
در دنیای بزرگسالی که باشید، از بودن در فضای مطب و کادرهای درمانی احساس خوشایندی ندارید. حالا خودتان را جای آن کودک بیمار بگذارید که مجبور است تا همراه رنج بیماری این فضای عجیب و غریب با انبوه المانهای منفی را تحمل کند. شلوغی مطب، عدم سیرکولاسیون مناسب، نبود مکان کافی برای انتظار، حجم سنگین افرادی که دائماً در حال حرکت هستند و نشستن بر مبلهای ناراحت و یا صندلیهای غیراستاندارد، همه و همه از جمله المانهای منفی هستند که کودکان به سرعت نسبت به آنها عکسالعمل نشان میدهند.
عکسالعمل کودکان به دلیل ترس، اضطراب و یا عدم اعتماد و… بزرگترین چالش ما برای طراحی دکوراسیون مطب اطفال است. زیرا تنها با ابزارهای محیطی میتوانیم از حجم اضطراب و ترس آنها بکاهیم.
تعامل با کودک در طراحی داخلی مطب اطفال
وقتی برای دکوراسیون مطب اطفال دست به کار شدهاید، باید در هر شرایطی و هر نوع محیطی به تعامل با کودکان بپردازید. اما منظور از تعامل با کودک چیست؟ و یا چگونه میتوانیم این تعامل را ایجاد کنیم؟
تعامل با کودکان صرفاً در بازی کردن و یا در اختیار قرار دادن وسایل بازی نیست. قاعدتاً از کودکان بیمار انتظار هیجان بازی را نداریم. از طرفی در محیط محدود مطب هم نمیتوانیم شرایط هیجانی یک مهد کودک را دایر کنیم. لذا برای برقراری این تعامل به جنبههای دیگری از روانشناسی کودک میپردازیم.
بگذارید دو نوع مطب را تجسم کنید. اولین نمونه مطبهایی هستند که دکوراسیون داخلی خشک و فضایی تاریک دارند. قطعاً نمیتوانیم در چنین محیطی از تعامل کودکان صحبت کنیم. اما در مقابل میتوانیم از مطبی پرنور با رنگآمیزی مناسب حس کودکان در کنار المانهای کودکانه صحبت کنیم. برای تعامل با کودکان باید دنیا را از زاویه دید آنها تماشا کنیم تا بتوانیم از این نگاه در دکوراسیون مطب اطفال بهرهمند شویم.
معیارهای فیزیکی در دکوراسیون مطب اطفال
طراحی دکوراسیون از کنار هم قرار گرفتن المانهای فیزیکی در کنار المانهای محیطی از قبیل نورپردازی و یا رنگآمیزی شکل میگیرد. در دیزاین مطب کودکان نیز به استفاده از المانهای فیزیکی که همان وسایل و تجهیزات هستند، نیاز داریم. این قبیل تجهیزات به قرار زیر هستند:
-
مبلمان مطب اطفال
مبلمان از جمله الزامات کلیدی طراحی هر نوع مطب است که باید متناسب با ابعاد اتاق انتظار و همچنین با در نظر گرفتن فاکتورهای ارگونومیک طراحی شود. برای طراحی مبلمان مطب کودکان فراتر از الزامات ارگونومیک به فاکتورهای جدیتر مانند رعایت اندام کودکان، طراحی بر پایه سلایق کودکان و استفاده از رنگهای شاد نیاز داریم. از طرفی لازم است تا در طراحی با مقیاس کودکان از مبلمانهایی راحت در مقیاس بزرگسالها نیز استفاده کنیم. این دو نوع مبلمان باید به ترتیبی زیبا، هدفمند و خلاقانه در کنار هم قرار بگیرند. استفاده از مبلمان با لبههای تیز، لغزنده و یا سطوح پرزدار مناسب دیزاین مطب اطفال نیست.
-
اکسسوریهای کودکانه
در دکوراسیون مطب اطفال میتوانیم با بهرهمندی مناسب از اکسسوریها برای جلب نظر و حس اعتماد کودکان دست به کار شویم. حتی ناخوشترین کودکان هم از تماشا و یا استفاده از اکسسوریهای کودکانه لذت میبرند. استفاده مناسب از برخی اسباببازیها و یا قرار دادن دکوریهای کودکانه و حتی نصب صفحه نمایش برای پخش تصاویر جذاب در این دستهبندی قرار میگیرند. البته دقت کنید که این اکسسوریها طراحی ساده، مقاوم و بدون آسیب برای کودکان داشته باشند. همچنین موقعیت نصب صفحه نمایش باید در کانون تماشای کودکان با تسلط کامل آنها در فضا قرار بگیرد. در فضای مطب از اسباببازیها، کتابها و حتی تابلوهای سرگرم کننده استفاده کنید. این اکسسوریها باید حس کودکانه داشته باشند و در تقویت دنیای خلاقانه و حتی برانگیختن حس کنجکاوی آنها تأثیرگذار باشد.
المانهای محیطی برای طراحی مطب اطفال
المانهای محیطی شامل جزئیاتی از نمایش فضا در محیط داخلی مطب است. با استفاده مناسب از این المانها میتوانیم محیط داخلی مطب را برای هر کودکی هر چه جذابتر و حضور در آنجا را هر چه آرامش بخشتر سازیم. این المانها به قرار زیر هستند:
-
رنگ و نقاشی مطب اطفال
کودکان عاشق رنگها هستند؛ اما از هر رنگی استقبال نمیکنند. آنها از بودن در محیطهایی که رنگهای شاد، سرزنده و اصطلاحاً پاستیلی دارد، لذت میبرند. برای دکوراسیون مطب اطفال باید از رنگهای آرامش بخش، جذاب و البته دعوت کننده استفاده کنیم. در عین حال لازم است تا از تناژهای مختلف رنگی در محیط بهرهمند شوید. از طرفی نمیتوانیم اهمیت تأثیر نقاشی کودکان را فراموش کنیم. پس دست به کار شوید و در دیوارهای خشک و بیروح مطب از رنگهای الهامبخش دنیای کودکانه همراه نقاشیهای جذاب و دوستداشتنی آنها استفاده کنید. اما توصیه میکنیم که در رنگآمیزی و حتی نقاشیهای کودکانه از هر نوع رنگ بسیار تند و خیرهکننده دوری کنید. این نوع رنگها در کودکان باعث ایجاد اضطراب و استرس خواهد شد.
-
روشنایی و نورپردازی مطب کودکان
نورپردازی یکی از اصول طراحی داخلی مطب اطفال است. قطعا نمیتوانیم در فضاهای تاریک کودکانی آرام داشته باشیم. همچنین این انسانهای کوچک از بودن در محیط با چراغهای زیاد همراه نور تند میترسند. در عین حال وجود نور تند برای چشمهای حساس کودکان نیز آزاردهنده است. حد الامکان حضور نور طبیعی را جدی بگیرید و تا آنجا که میتوانید با استفاده از تکنیکهای نورپردازی فضاهای متنوع و آرامبخش را در مطب ایجاد کنید. در عین حال بهرهمندی از نور تأکید در چنین مکانهایی کاملاً تأثیرگذار است.
-
فرمها در دکوراسیون مطب اطفال
فرمها برای ایجاد طرحی یکپارچه از فضای داخلی مطب هستند. در ایجاد فرمها باید به عملگرا بودن محیط توجه کنید. این عملگرا بودن به هر نوع توانایی ایجاد ارتباط با کودکان گفته میشود. استفاده از دیوارپوش های تعاملی، لمسی، طراحی اتاق بازی و حتی خلق نقاشیهای برجسته و تعاملی کلیات استفاده از فرمها در طراحی مطب اطفال هستند که لازم است تا با نگاهی کاملاً تخصصی اجرا شوند.
اهمیت پلان در طراحی مطب کودکان
پلان مطب کودکان ساختاری هدفمند برای پذیرایی از این انسانهای کوچک و حساس است. هرگز نمیتوانیم با پلان آشفته و یا پلانها به سبک دیگر مطبها در نزد کودکان دنیایی هیجانی شده را بیافرینیم.
نوع جانمایی فضاها و المانها مانند مبلمان و اکسسوریها در چگونگی سیرکولاسیون فضا اهمیت بالایی دارد. در عین حال طراحی سیرکولاسیون برای رفتوآمد افراد و یا ایجاد مسیرها در تردد کادر درمانی و حتی تردد مراجعین باید مطابق با نیاز کودکان باشد.
کل پلان از قبیل طراحی سالن انتظار و یا طراحی فضای بازی و حتی نوع مبلمان باید به شکلی باشد تا کودکان به راحتی حرکت کنند. در عین حال لازم است تا تمام مدت از هر نقطه توسط والدین به راحتی قابل رؤیت باشند. از طرفی این طراحی پلان باید به شکلی باشد که از هر نوع تداخل رفتوآمد و یا هر نوع ناآرامی در میان مراجعین و یا کادر درمان بکاهد.
توصیه میکنیم که برای دکوراسیون مطب اطفال حتماً به فضایی برای افراد ایستاده مستقل از محل صندلی و یا مکان بازی کودکان توجه کنید. از طرفی لازم است تا مسیر ورودی و خروجی پزشک تا حد ممکن مستقل از فضای انتظار کودکان باشد.
نکتههایی از روانشناسی کودک در طراحی مطب
قطعاً برای طراحی دکوراسیون مطب اطفال به بهرهمندی از خلاقیتها در دنیای کودکانه نیاز داریم. شما میتوانید از هر نوع ایده برای طراحی مبلمان و یا اکسسوریها و حتی فضاها بهرهمند شوید. اما تمامی این نکات باید با در نظر گرفتن معیارهای روانشناسی کودکان انجام شود. در اینباره با سه اصل کلیدی مواجه هستیم:
- تلاش برای ایجاد اعتماد در نزد کودکان
- برانگیختن حس بازی در کودکان برای تعامل با محیط
- توجه به حس همکاری در کودکان برای موفقیت در روشهای تشخیص و درمان بیماری
برای آنکه پروسه درمان به درستی سپری شود به کودکی آرام که حس همکاری با پزشک را دارد، نیاز داریم. این در حالی است که کودک بیمار در فضایی جدید آنهم در مواجه با افراد ناشناس کاملاً اضطراب پذیر است. لذا مهم است که این سه اصل روانشناسی کودکان را برای موفقیت پروسه درمان به کار اندازیم.
سخن پایانی
با جلب اعتماد کودکان پروسه درمانی آنها نیز سریعتر سپری خواهد شد. پزشک نیز به کودکی آرام که حس همکاری دارد برای تشخیص بیماری نیاز دارد. با استفاده از تکنیکهای دکوراسیون مطب اطفال میتوانیم از اضطراب ناخواسته آنها کاسته و به آنها حس بودن در محیطی صمیمی و دوستداشتنی را القا کنیم. برای ایجاد چنین صمیمیتی به حواسپرتیهای مثبت نزد کودکان نیاز داریم. ایجاد فضای بازی و یا درگیر نمودن ذهن کودک در نقاشیهای کودکانه از جمله همین حواسپرتیهای مثبت است که آنها را از نظر روانشناسی برای پذیرش پزشک و پروسه درمانی آماده میکند. در طراحی و اجرای سبکهای مختلف دکوراسیون مطب اطفال میتوانید از خدمات تخصصی گروه فرلی دیزاین استفاده کنید.