راهنمای جامع اصول طراحی فود کورت

فود کورت چه نوع رستورانی است؟

طراحی فود کورت نوعی رستوران است که محیط خود را از محوطه مجموعه‌ای بزرگتر وام گرفته است. این نوع رستوران‌های نسبتاً کوچک را در دل فضاهای بزرگتر مانند مجتمع‌های خرید دایر می‌کنند.

عبارت فود کورت (Food Court) یک ترکیب ساده از دو کلمه‌ی انگلیسی Food به ‌معنای غذا در کنار Court به ‌معنای محوطه است. از لحاظ تحت‌ اللفظی این عبارت به ‌معنای خوردن غذا در محوطه‌ای باز می‌باشد. در واقع فود کورت ترکیبی از چند رستوران یا کافه تریا است که بخش پذیرایی آن در محوطه‌ای باز از سالنی بزرگتر قرار دارد. از این نوع رستوران‌ها عموماً در محوطه و یا فضای سالن‌های بزرگ فرودگاهی، مراکز خرید، مترو، پارک‌ها، مال‌ها، دانشگاه و حتی ایستگاه قطار و… استفاده می‌کنند.

فود کورت‌ها از یک غرفه عرضه خوراکی در کنار یک محوطه با مرز نامشخص از بخش پذیرایی تشکیل شده ‌است. در عین ‌حال ممکن است فعالیت‌هایی از قبیل عرضه غذای آماده و یا غذای بیرون‌بر را ارائه دهند. اما در کل فضای دیزاین فود کورت، نهایت سادگی را تجربه می‌کند و عموماً از متریال‌های استیل، شیشه، پلاستیک فشرده و یا کاشی و… برای دیزاین نهایی آن با رعایت الگوی مدرن استفاده می‌کنند.

تم در دیزاین فود کورت چیست؟

بهره‌مندی از تم یا همان کانسپت از اصول اولیه طراحی فود کورت است. قاعدتاً این رستوران‌های کوچک تجاری در ساختمان‌های بزرگ و محوطه‌های وسیع زمانی موفق هستند که در نگاه نخست برای مشتریان جذاب و هیجانی باشند. تنها با بهره‌مندی مناسب از تم می‌توانیم این جذابیت را ایجاد کنیم.

انتخاب تم زیبا، جذاب و منحصر به ‌فرد چندان دشوار نیست؛ اما اهمیت آن در طراحی بر پایه الگوهای یکنواخت است. به ‌طور کلی تم باید یادآور سبکی از معماری، دیزاین داخلی و حتی یک الگوی هنری و فرهنگی باشد. تم‌ها برای ساخت فود کورت متنوع هستند. تم با الگوهای مدرن، کلاسیک، مینیمال، هنری در انواع فود کورت استفاده می‌شود. اما آنچه مهم است، هماهنگ بودن تم با حس و حال کلی فضا است. مثلاً برای طراحی فود کورت یک سینما می‌توانیم از تم سینمایی استفاده کنیم. این در حالی است که دست ما برای طراحی تم‌های هنری، فانتزی، انتزاعی، مدرن همراه رنگ‌بندی‌های متنوع کاملاً باز است.

استانداردهای طراحی فود کورت چه هستند؟

فود کورت‌ها قرار است تا در دل فضایی بزرگتر دایر شوند. بخشی از محیط پذیرایی فود کورت بدون هیچ دیوار و یا حایلی در دیگر فضاهای مجتمع قرار دارد. این در حالی است که باید برای طراحی با حس و حالی مستقل از دیگر فضاها اقدام کنیم. برای ساخت فود کورت الزامات و استانداردهایی در نظر گرفته شده ‌است که این رستوران‌ها را از نظر متراژ، ابعاد رستوران، فضای آشپزخانه، تعداد صندلی‌ها، چگونگی چیدمان صندلی‌ها و حتی نوع مبلمان بررسی خواهد کرد. این الزامات در اصول طراحی فود کورت به قرار زیر هستند:

• آشپزخانه در فود کورت:

آشپزخانه قلب هر رستورانی است و قاعدتاً در طراحی فود کورت نیز نقش کلیدی را بازی می‌کند. در کل پس از محوطه پذیرایی، آشپزخانه بزرگترین فضای کاربردی در چنین رستوران‌هایی است. حدود ۳۰ درصد از فضای کاربردی فود کورت‌ها برای طراحی آشپزخانه استفاده می‌شود.

آشپزخانه فود کورت در معرض تماشای مشتریان قرار دارد و می‌توانیم از دیزاین این فضا به ‌خوبی برای هر چه جذاب‌تر شدن محیط فود کورت استفاده کنیم. طراحی آشپزخانه فود کورت به شکل اپن است، اما به روشی جانمایی می‌شود که مزاحمتی برای مشتریان در محوطه پذیرایی ایجاد نکند. در عین ‌حال این فضا باید با دسترسی ساده و سریع به محوطه پذیرایی جانمایی شود. دیزاین آشپزخانه در کنار جانمایی تجهیزات نکته کلیدی طراحی فود کورت است.

• محوطه و متراژ مورد نیاز طراحی فود کورت:

فود کورت را می‌توانیم در اندازه‌های مختلف و با متراژهای گوناگون دایر کنیم. در فضاهای محدود کمتر از ۲۵۰ متر مربع نهایتاً می‌توانیم از یک یا دو رستوران مستقل در فود کورت قرار بدهیم. این در حالی است که در محیطی به‌ اندازه‌ی ۵۰۰ متر مربع به ‌راحتی ۵ رستوران می‌توانند در کنار یکدیگر فعالیت کنند. به ‌این ‌ترتیب چندین رستوران قادر هستند تا از یک محوطه مشترک برای پذیرایی از مشتریان خود استفاده کنند. البته در نظر داشته باشید که متراژ مورد نیاز شامل تمامی فضاها از قبیل آشپزخانه تا محوطه پذیرایی می‌شود. اما در کل حدود ۶۰ درصد این متراژ برای جانمایی محوطه پذیرایی دیزاین خواهد شد.

• فاصله میان میزها و صندلی‌ها در فود کورت:

محوطه باز فود کورت برای قرار دادن میزها و صندلی‌ها است. معمولاً مرز فیزیکی خاصی برای تعریف این محوطه پیش ‌بینی نمی‌شود. اما به ‌هر حال از قبل معین شده‌ است که دامنه فعالیت فود کورت برای پذیرایی از مشتریان تا کجا است و قرار است در چه فضای محدودی میز و صندلی‌ها را قرار بدهیم. در عین ‌حال نمی‌توانیم بی‌برنامه برای جانمایی میزها و صندلی‌ها دست ‌به ‌کار شویم. برای انتخاب صندلی‌ها و چگونگی چیدمان آنها رعایت نکات زیر الزامی است:

• ارتفاع میزها باید مطابق با ارتفاع استاندارد میز رستوران در محدوده ۸۰ الی ۹۰ سانتی‌متر باشد.
• هر دو میز نباید در فاصله کمتر از ۲ متر از یکدیگر قرار بگیرند.
• هر صندلی لازم است تا از فضایی به ‌اندازه 1.5 الی ۲ متر مربع برخوردار باشد.
• عرض میزها باید در محدوده استاندارد ۸۰ الی ۸۵ سانتی‌متری انتخاب شود.
• در صورت انتخاب میزهای دایره‌ای لازم است که قطر میز در محدوده ۹۰ الی ۱۲۰ سانت باشد.

چگونه میز و صندلی مناسب فود کورت را انتخاب کنیم؟

فود کورت تعریف فضایی اشتراکی میان چند رستوران و یا کافه‌تریا است. در این سبک هیچ رستورانی دارای فضای مستقل برای پذیرایی از مشتریان نیست؛ بلکه همگی رستوران‌ها خدمات خود را در محوطه اشتراکی فود کورت ارائه می‌کنند. با این رویکرد به چیدمان میز و صندلی و الگوی یکسان در تمام فضای اشتراکی فود کورت نیاز داریم.

یکسان بودن تمامی میزها و صندلی‌ها باعث می‌شود تا سبک و یا تم فود کورت محفوظ بماند و فضای اشتراکی محل پذیرایی مشتریان از حالت آشفته خارج شود. در عین ‌حال به میز و صندلی‌های سبک، راحت با امکان جابجایی ساده و البته قابلیت تمیز شدن آسان نیاز داریم. معمولاً از انواع میز و صندلی با سبک معاصر، مدرن و یا کلاسیک در تکمیل دیزاین فود کورت استفاده می‌کنند. صندلی‌های صاف که در طراحی آنها هیچ انحنای خاصی وجود ندارد، از متداول‌ترین نمونه‌ها است که مطابق با الگوی تم مدرن انتخاب می‌شوند. برخی از این فضاها را با استفاده از میز و صندلی‌های راحتی تکمیل می‌کنند.

نکته‌هایی برای دکوراسیون فود کورت

دکوراسیون، فاکتور کلیدی در طراحی فود کورت است که در محبوبیت و کاربردی شدن آن کاملاً تأثیرگذار است. رنگ دیوارها، تزیین فضاها، استفاده از نمادها و المان‌های محیطی، انتخاب تم، الگوی طراحی مدرن و یا کلاسیک و مینیمال و حتی بهره‌مندی از تصاویر در دکوراسیون فود کورت مورد توجه قرار می‌گیرد. در کل باید بتوانیم که این محیط را از مکانی خشک و یکنواخت به فضایی زیبا و جذاب تبدیل کنیم. برخی نکات از طراحی و دیزاین فود کورت به ‌قرار زیر هستند:

• نورپردازی فود کروت

• نورپردازی برگ برنده فود کورت در جذب مشتریان گذری است. این رستوران‌های اشتراکی عموماً در قلب فضاهای بزرگ از مجتمع‌های خرید، نمایشگاه‌ها و… قرار دارند که عموماً به ‌علت حضور در فضایی بسته چندان از نور طبیعی استفاده نمی‌کنند. در عین ‌حال بیشترین استقبال از فود کورت برای ساعات پایانی شب است. نکته هایی که اهمیت نورپردازی در طراحی داخلی فود کورت را دو چندان می‌کند. نورپردازی فود کورت باید به شکلی باشد که این محیط را کاملاً روشن و دل‌باز نماید. استفاده از لامپ های سقفی و یا نورپردازی مخفی و حتی نصب لوستر و یا روشنایی تأکیدی در هر چه برجسته‌تر شدن دیزاین فود کورت تأثیرگذار است.

• دیزاین اپن آشپزخانه فود کورت

• یک فود کورت ممکن است چندین رستوران داشته باشد که هر کدام از آنها در فضایی غرفه مانند جانمایی شده‌اند. فضای آشپزخانه رستوران‌ها آن‌قدر کوچک است که چاره‌ای جز طراحی اپن نداریم. در عین ‌حال این نوع طراحی برای ارتباط هر چه بهتر مشتریان با فضای فود کورت مفید است. از دیزاین اپن آشپزخانه می‌توانیم برای هر چه زیباتر شدن و حتی برجسته‌تر شدن محیط رستوران‌ها استفاده کنیم. دیزاین اپن به ‌راحتی نماد تم و سبک طراحی فود کورت است.

• دیزاین طبیعی با قرار دادن گیاهان

• از گیاهان می‌توانید برای طراحی فود کورت استفاده کنید. حضور گیاهان این محیط را هر چه باطراوت و شاداب خواهد کرد. در عین ‌حال تنوع گیاهی باعث می‌شود تا محوطه پذیرایی فود کورت از حالتی کسل‌کننده خارج شود. البته نکته کلیدی در قرار دادن مناسب گیاهان و صندلی‌ها در کنار هم است. به ‌راحتی می‌توانیم از چند عدد گیاه سایه دوست برای تکمیل دیزاین مدرن فود کورت استفاده کنیم. اما مهم است که تعادلی میان گیاهان و دیگر المان‌های محیطی وجود داشته باشد. در کل استفاده محدود از گیاهان در هر چه برجسته‌تر شدن این فضا تأثیرگذار است.

• اهمیت سرویس و بهداشتی در طراحی فود کورت

• فود کورت یک فضای رستورانی است و به مانند هر نوع رستوران دیگر به بهره‌مندی از سرویس بهداشتی نیاز دارد. معمولاً فود کورت‌های بزرگ دارای چندین نوع رستوران هستند که همگی آنها می‌توانند از یک سرویس بهداشتی مشترک استفاده کنند. به ‌هر حال دکوراسیون سرویس بهداشتی و استفاده از نوع شیرآلات، لوازم بهداشتی و حتی نورپردازی آنها در طراحی چنین رستوران‌هایی مورد توجه قرار خواهد گرفت. زیرا مشتریان گذری آنها کاملاً به دیزاین سرویس بهداشتی توجه می‌کنند.

• تهویه در فود کورت

• فضای باز محوطه پذیرایی مشتریان گاهاً مشکلاتی به ‌دنبال دارد. قرار گرفتن فود کورت‌ها در قلب مراکز تجاری و ساختمان‌های بزرگ شرایط تهویه آنها را دشوار می‌کند. این در حالی است که هیچ نوع بوی نامطبوع نباید در محوطه پذیرایی مشتریان بپیچد. طراحی تهویه از نکات کلیدی ساخت فود کورت است. این تهویه باید آن‌قدر کارآمد باشد که از بوی نامطبوع طبخ غذا در فضای سالن پذیرایی مشتریان جلوگیری کند.

• اهمیت انبار در طراحی فود کورت

• انبار از بخش‌های کلیدی در مراحل ساخت فود کورت است. اگر چه این فضا در پس‌زمینه‌ی آشپزخانه قرار دارد و قاعدتاً اصلاً در دیزاین کلی رستوران دیده نمی‌شود؛ اما حضور آن برای نظم بخشیدن به جریان ورود و خروج کالاها و مواد خوراکی الزامی است. از آنجا که فود کورت در میان فضایی بزرگتر مثلاً مجتمع تجاری قرار دارد، لازم است تا برای دسترسی به مواد اولیه خود مستقل باشد. به جهت استفاده بهینه از فضاها و مدیریت مواد اولیه مورد نیاز رستوران‌ها لازم است تا یک انبار مجهز طراحی شده که در دسترس مستقیم و ساده آشپزخانه‌ باشد.

ترفندهایی برای بهترین دیزاین فود کورت

طراحی داخلی فود کورت در جلب نظر مشتریان کاملاً تأثیرگذار است. از طرفی این طراحی باید با توجه به نوع محیط، چگونگی دسترسی‌ها و نوع خدمات غذایی و حتی ابعاد محوطه پذیرایی مشتریان باشد. برای موفقیت بیشتر و تأثیرگذاری هر چه بهتر از تزیین دیوارها در دیزاین فود کورت استفاده کنید. با این ‌وجود چگونگی رنگ‌بندی دیوارها، صندلی‌ها، اپن آشپزخانه و حتی سقف و ستون‌ها در دیزاین نهایی این رستوران‌های باز تأثیرگذار است. اینکه عموم مشتریان فود کورت از چه افرادی هستند، در سبک رنگ‌آمیزی آنجا استفاده می‌شود. مثلاً معمولاً از رنگ‌های روشن اما کم‌رنگ برای ایجاد حس عاشقانه و از رنگ‌های پاستیلی برای ایجاد حال‌وهوای خانوادگی استفاده می کنند.

طراحی فود کورت هنر ایجاد رستورانی با فضای باز و محیط پذیرایی اشتراکی است. اما قطعا علاقه نداریم تا مشتریان رستوران حس خوردن عذا در محیطی عمومی و غیر مستقل را داشته باشند. با استفاده از دیوارک ها، جانمایی گلدان ها و یا طراحی پارتیشن ها می توانیم انواع فضاهای مستقل را بدون تاثیر در محیط بزرگ محوطه ایجاد کنیم. به این ترتیب مشتریان فود کورت حس بودن در محیطی رستورانی را دارند. برای طراحی فود کروت در سبک های مختلف و برای هر نوع محوطه در هر نوع مجتمع می توانید از خدمات معماری گروه فرلی دیزاین استفاده کنید.